Çeltik nasıl yetiştirilir?

-- Sponsorlu bağlantılar --

Çeltik kumlu tınlı yapıdan ağır killi yapıya kadar değişen her türlü toprakta yetişebilir. Ancak su geçirgenliği az, killi tınlı topraklarda daha iyi ürün alınır. Toprağın pH değeri 5,5 ile 7,5 arasında olması çeltik tarımı için uygundur. Çeltik su içinde yetiştiği için tuzların yıkanmasını sağlayarak topraktaki tuz miktarını azaltır. Bu şekilde ekonomik bir yetiştiricilik yapılabildiği gibi tuzlu topraklar çeltik tarımı ile ıslah edilebilir.

Tarla hazırlığı: Sonbahar veya ilkbaharda toprak sürülür. Arkasından diskaro ile hafif toprak işlemesi yapılır. İşlemleri tarlanın tesviye edilmesi takip eder. Bu işlem hafif tesviye aletleri ile yapılır. Büyük işletmelerde ise lazer kontrollü tesviye aletleri kullanılır. Çeltikte bol ve kaliteli ürün almanın ilk püf noktası tarla tesviyesinin iyi yapılmasıdır. Tesviyeyi diskaro ile hafif bir toprak işlemesi, toprak altı gübresinin uygulanması, toprağa gübrenin karıştırılması için tırmıklama ve toprağın su geçirgenliğini azaltma ve düzgün bir tohum yatağı hazırlama amacıyla yapılan merdane işlemleri takip eder. Tarla tesviyesinden önce veya sonra tavalarda suların tutulmasını sağlayan tirler yapılır. Bu tirlerin yapımında tesviye bıçakları kullanılır. Tirler tavalardaki suyu rüzgâr gibi etkenlerden zarar görmeden tutabilmesi için 40-50 cm genişlik ve 50-60 cm yükseklikte yapılır. Kanallar arazinin uygun yerlerine kanal açıcı aletlerle açılır.

Ekim: Ekime başlamadan önce çeşit seçimi, ekim zamanı ve tohumluk seçimi gibi konulara dikkat edilmelidir. Ekilecek çeşit her şeyden önce yetiştirilecek bölgenin koşullarına iyi uyum sağlamalıdır. Yüksek verimli ve tüketicilerin tercih edeceği kalite yapısına sahip olmalıdır. Aynı zamanda sağlam saplı, yatmaya dayanıklı ve makineyle hasada uygun olmalıdır. Çeltik Marmara Trakya ve Karadeniz bölgelerinde Mayıs ayının ilk yarısında ana ürün, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise 20 Nisan'la Haziran ayı sonu arasında ana ve ikinci ürün olarak ekilebilir. Çeltik ekiminin yapılabilmesi için hava ve su sıcaklıklarının 15 derecenin üzerine çıkması beklenmelidir.

Tohum seçimi: Tohum her şeyden önce hastalıklardan arı olmalıdır. Yabancı ot ve kırmızı çeltik (kart çeltik) tohumları içermemelidir. Sertifikalı tohum kullanılmalıdır. Dekara kullanılacak tohum miktarı küçük taneli çeşitlerde 15-16 kilo, orta tanelilerde 17-18 kilo ve iri danelilerde 20 kilo olmalıdır.

Ekim yöntemi: Çeltik mibzerle sıraya, serpme ve fideleme yöntemleri kullanılarak ekilir. Ülkemizde kullanılan yöntem serpme ekim yöntemidir. Bu yöntem elle serpme ve gübre saçıcılarıyla serpme olarak iki şekilde uygulanır. Elle serpme yönteminde tohum 24 saat su içinde tutulduktan sonra sudan çıkarılarak ön çimlendirme işlemi için 48 saat bekletilir. Ön çimlendirme işlemi sonrasında tohumlar elle 10-15 cm aralıklarla içinde su bulunan tavalara serpilir. 3-4 gün sonra tavalardaki su boşaltılır.

Sulama: Çeltik tarla devamlı su altında tutularak yetiştirilir. Çeltik 800-1200 litre arasında suya ihtiyaç duyar. Genç bitkiler toprağa tutulduktan sonra tarlaya su verilir. Yetişme sezonu sonuna kadar 10-15 cm yüksekliğinde su bulundurulur. Hasattan 15-20 gün önce tarlaya su akışı durdurulur.

Gübreleme: Gelişme esnasında çeltik 16 temel besin elementine ihtiyaç duyar. Bunlardan azot, fosfor ve potasyum gübre olarak verilir. Eksikliği görülürse çinko gübrelemesi de yapılır. Fosforun tamamı ile azotun 1/3 ü ekim öncesinde toprağa kompoze gübre şeklinde verilir. Kalan azot yetiştirme döneminde verilir.

Yabancı ot mücadelesi: Suda yaşayabilen çok sayıda yabancı ot çeltik tarlalarında görülür ve kısa bir sürede gelişirler. Zamanında kontrol edilmelidirler, aksi halde önemli ürün kayıplarına neden olurlar. En önemli yabancı ot darıcandır. Darıcanın kontrolü çok zordur. Bunun dışında sazlar da çeltik tarlalarında sık görülür. Bu yabancı otlarla çok iyi mücadele edilmelidir. Genellikle kimyasal mücadele yapılır.

Hasat: Salkımların yüzde sekseni saman rengini aldığında hasat zamanı gelmiştir. Biçerdöver kullanılarak hasat yapılır. Ürün 12 saat içinde kurutulup rutubet işlemi yüzde 14 e düşmelidir. Ürün sert zemine serilerek kurutulur. En iyi kurutma şekli ısıtılan ortamlarda kurutma yapılmasıdır.

-- Sponsorlu Bağlantılar --