Çavdar nasıl yetiştirilir?

Çavdar Türkiye'nin fakir topraklarında yetişebilen, diğer ürünlerin verimli olmadığı yerlerde tarımı yapılabilen bir bitkidir. İklim konusunda seçiciliği yoktur, kurak ve soğuğa dayanıklıdır. Daha ziyade yayla ikliminde yetişen bir bitkidir. Unundan yapılan ekmek hafif olur. Bundan dolayı başka tahıllardan yapılan ekmeklere çavdar ve buğday unu katılır. Sapları el işi ve ambalaj sanayiinde kullanılır. Başka tahıllarla karıştırılın çavdardan hayvan yemi olarak da yararlanılır.

İklim:

Çavdar sonbaharda ekilir. Kışı kolay atlattıktan sonra yaz başında hasadı yapılır. Nem istediği fazla değildir. Kök sistemi kuvvetli olduğundan suyu kolaylıkla bulabilir. Çavdarın bazı çeşitleri eksi 30 ve altındaki sıcaklıklara dayanabilir.

Toprak:

Çavdar her türlü toprakta yetişebilir. En iyi verim kumlu tınlı topraklarda alınır. Killi ve asitli topraklarda da tarımı yapılabilir. Çorak topraklarda da yetişebilen çavdar en verimsiz tarlalarda bile diğer tahıllardan daha iyi ürün verebilir.

Yetiştirme:

Çavdar çorak toprakta ekilecekse önce 25-30 cm işleme yapılır. Ekimi serpme ve sıraya yapılır. En iyisi ekim aleti kullanılarak yapılan sıraya ekimdir. Tohum 2-3 cm derine ekilir. Dekar başına 22-24 kilo tohum kullanılır.

Gübreleme:

Çavdar çok gübreleme isteyen bir bitki değildir. Topraktan besinleri iyi şekilde alabilen bir tahıldır. Fazla azotlu çavdarda yatmaya yol açacağından çok kullanımından uzak durulmalıdır. Çavdarın veriminin artması isteniyorsa fosforlu gübreler kullanılmalıdır. Dekar başına 4-6 kilo fosfor ve 4 kilo azot verilmelidir. Ekimle birlikte fosforun tamamı kullanılır. Azotun üçte biri ekim sırasında geri kalanı ise sapa kalkma döneminde ilave edilir.

Bakım:

Çavdarın sulamaya ihtiyacı yoktur. Sulamasız da yetiştirilebilir. Yetiştirildiği toprak fazla nemli olmamalıdır.

Çavdarın en bilinen hastalığı çavdarmahmuzu denilen Clavicepa purpurea mantarı ile gelen hastalığıdır. Bu hastalıktan korunmanın yolu münavebeli ekim yapılmasıdır. Hastalık bulaşmış bitkiler başak bağlamadan önce yolunup yok edilmelidir.

Hasat:

Hasat günün erken saatlerinde yapılır. Orak ve tırpan kullanılacaksa sarı olum dönemi sonunda, biçerdöver kullanılacaksa tam olum döneminin başında yapılır.