Soğanlı bir bitki olan lale yüksek dağlık bölgelerde doğal
olarak yetişir. Yazın kuru ve sıcak, kışın soğuk ve nemli ortamlarda yaşamını
sürdürür. Doğal laleler melezlenip yetiştirilen türleri ortaya çıkartılmıştır.
Günümüzde 5 binin üzerinde lale türü vardır. Bunları 20 kadarı yetiştiricilikte
kullanılmaktadır.
Lala yetiştiriciliği iki evrede tamamlanır; lale soğanı
üretimi ve çiçek üretimi. Lale soğanı rakımı yüksek ve soğuk ortamlarda
üretilir. Geçirgen, taşsız, kumlu tınlı ve kireçsiz topraklar tercih edilmeli,
toprağın pH seviyesi 7 civarında olmalıdır.
Toprağın tahlili yapılmalı ve gereken gübreler toprağa
verilmelidir. Hastalık ve zararlılara karşı ilaçlama yapılmalıdır. Yabancı ot
mücadelesi sürdürülmelidir.
Bitki yaprakları sararıp kahverengileşince soğanların sökümü
başlar.
Kesme çiçek olarak yetiştirilen lalelerde soğanların
büyüklüğü 12 cm olmalıdır. Dikim sıklığı çeşide göre farklılık gösterecektir.
Ortalama olarak 1 metrekareye 200 soğan dikilmelidir. Yaprakları iri olan
çeşitlerde ise daha seyrek dikim yapılmalıdır.
Erken yetiştiricilikte hava sıcaklığı 18 derece, geç dikimlerde
15 derece olmalıdır. Işığa karşı hassas olmamasına rağmen lale bitkisinde ışık
yoğunluğu fazla olursa çiçek sapının uzaması ve soğanın büyümesine katkıda
bulunur. Bundan dolayı ek ışıklandırma yapılabilir.
Lalenin en uygun nem isteği yüzde 70-80 civarındadır. Nem
çok arttığında havalandırma yapılmalıdır, çünkü hastalıklara neden olabilir.
Lale bitkisinin sulamasında damlama yöntemi kullanılır. Klorsuz
su kullanılmalıdır. Toprak tahlilleri yapıldıktan sonra gübreleme yapılır.
Genellikle dikimin 2-3 hafta öncesinde 40 kilo kompoze gübre hesabı ile amonyum
sülfat verilir.
Lale bitkisinin bilinen hastalıkları kök yanıklığı,
Rhizoctonia solani, Botrytis cinerea, sap kırılması, Rhizoctonia tuliparum, Fusarium oxysporum
(soğan kuru çürüklüğü), hamurumsu çürüklük, Pythium (Kök çürüklüğü)
hastalıklarıdır.
Lale çiçekleri kapalıyken, çiçekler hafif rengini belli
ettiğinde hasat yapılır. Soğanın tam dibinden lale çiçeği kırılır veya soğanla
birlikte sökülür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme