Misk adaçayı çiçeklerinde biriken uçucu yağlarından dolayı
yetiştirilmektedir. Çiçekleri %0,11 - 0,3 oranında uçucu yağ içerir. Bu yağlar linalil
asetat (%58-70), linalool (% 10-15) ve başka maddeler içerir. Misk adaçayı yağı
ve ondan hazırlanan ürünler parfümeri kozmetik sanayiinde, gıda ve ilaç
endüstrisinde kullanılır. Bitkinin meyvesi %31 kadar kuruyan yağ barındırır. Üretim
atıklarından değerli parfüm regülatörü sklerol elde edilir. Ayrıca misk adaçayı
bitkisi iyi bal veren bitkidir.
Misk adaçayı pek de eskiden beri yetiştirilen bitki değildir.
İlk kez 1909 yılında Fransa'da kültür bitkisi haline getirilmiştir. Misk
adaçayının latince adı Salvia sclarea L. olup bir yıllık, iki yıllık ve çok
yıllık ot bitkisidir. Kazık kökleri birinci yıl toprağın 90-120 cm, ikinci yıl
130-150 cm derinliğine ulaşır. Gövdesi 30-100 cm yükseklikte, bir yaşında, ot
tipi, dik, dallanan bir gövdedir. Gövde ve dalları uzun dallı süpürge ile
biter. Karşı karşıya sıralanmış uzun saplı, iri, oval kalp şeklinde, çok buruşuk
yaprakları vardır.
Gövde ve yaprakları gümüş renkli tüycüklerle yoğun olarak kaplıdır.
Meyvesi küçük, yumurta şekilli, koyu kahverengi renktedir. 1000 adet meyvesinin
ağırlığı 3-5 gramdır. Misk adaçayının yazlık, sonbaharlık ve iki yıllık çeşitleri
vardır. Üretimde en çok sonbaharlık tipinin çeşitleri yaygındır.
Misk adaçayı yetiştirme sırasında çok yüksek sıcaklık talep
etmez. Tohumları 10-12 derecede filizlenmeye başlar. Filizleri - 6 - 8 derece
dona dayanıyor. Yağlı bitkiler ise -28 derece dona dayanıklıdırlar. Yaz
aylarında ise havanın ısınmasına iyi tutum sergiliyorlar. Normalde çiçeklenme
sırasında havanın sıcaklığı ne kadar yüksek ise ürünün yağı o kadar yüksek
olur.
Misk adaçayı ışığı seven bir bitkidir. Işığın yetmezliğinde
bitki aşırı uzar ve birinci yıl çiçek oluşturmaz. Misk adaçayı uzun gün bitkisidir.
Kuraklığa dayanıklı bitkiler arasında yer alır. Aynı zamanda neme de hassasiyet
gösteriyor. Tohumların çimlenmesi evresinde neme daha fazla talep gösteriyor.
Tohumlar kendi kitlesinden 40 kat daha fazla su yutarlar. Yaprak
evresinde bitki kuraklığa dayanıklıdır. Gövdeleme evresinde ise neme talebi keskin artıyor. Bu dönemde
rutubetin yetmezliğinde verimlilik azalır. Toprağın aşırı fazla nemli olması
ise mantar hastalıklarının artmasına neden olur. Killi ve tınlı topraklarda iyi
yetişir.
Ürün hasadı 15-20 gün devam ediyor. Misk adaçayı çiçekleri
kuru, rüzgarsız havada sabah ve akşam saatlerinde hasat edilir. Çok kuru ve çok
soğuk havada hasadın durdurulması önerilir. Çiçeklerinden taze halde uçucu yağ alınır.
Çünkü toplandıktan 3 saat sonra
içeriğindeki uçucu yağlar % 40 oranında kaybedilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder