Serada domates ekimi

Ülkemizde sera yetiştiriciliğinde domates üretimi ilk sıradadır. Yetiştirme kurallarına tam uyarak bol ve kaliteli ürün elde etmek mümkündür.

Serada domates ekiminde kullanılacak fideler firmalardan hazır alınabileceği gibi üretilebilir. Fide üretimi için tohum ekimi çoğunlukla taşınabilir tohum kasalarına yapılır. Ekim için hazırlanan toprak harcı kasalara doldurulur ve baskı tahtası ile düzeltilerek sulanır. Tohumlar kasalara düzgün aralıklarla serpilir. Üzerine tohumları tamamen kapatacak şekilde toprak örtülür. Hafif bastırılıp düzeltilir ve arkasından can suyu verilir. Dışarı çıkan tohum olursa üzeri harçla tekrardan örtülür. Tohum kasalarının üzeri plastik veya kâğıt bir örtüyle örtülür. Çimlenme başlayınca örtü kaldırılır.

Fideler sonbaharda 5-7, ilkbaharda 10-12 gün içinde viyollere şaşırtmaya hazır hale gelir. Çim yaprakları tam olarak açılıp paralel duruma geldiği zaman fidelerin şaşırtma dönemi gelmiştir.

 Viyollere aktarılan fideler gerçek yapraklı olduğu zaman seraya aktarılmaya hazır hale gelirler. Seraya dikim esnasında toprağın tavı iyi olmalıdır. Sera hazırlığı önceden yapılmış ve damla sulama boruları yerleştirilmiş olmalıdır. Seraya şaşırtmadan önce viyollerdeki fideler sulanır ve kökler zarar görmeden çıkartılır. Fideler damla sulama borularının deliklerine gelecek şekilde dikilir. Dikim tek veya çift sıralı olarak iki şekilde yapılabilir. Çift sıralı dikim sisteminde çift sıra arası 90-100cm, bitkiler arasındaki sıra arası 50 cm, sıra üzeri mesafe ise 45-50 cm olmalıdır.

Fideler seraya aktarıldıktan sonra damla sulama ile can suyu verilmeli daha sonraki yetiştirme döneminde ise haftada en az 2 defa sulama yapılmalıdır. Havanın sıcak olduğu dönemlerde sulama sayısı ve miktarı artırılabilir. Fazla sulamadan kaçınılmalı, az az sık sık su verilmeli ve meyve tutumuna kadar aşırı sulamadan kaçınılmalıdır. Damla sulama ile birlikte gübreleme de yapılabilir. Yapılacak toprak tahliline göre azot, potasyum ve fosfor gübrelerinin miktarı tespit edilerek sulama ile birlikte verilmelidir.

Yabancı otların uzaklaştırılması ve bitki toprağının havalandırılması için çapalandırma işlemi yapılır. İlk çapalama fidelerin seraya dikiminden 12-15 gün sonra yapılır. 2. çapalama ise bitki 20-25 cm ye ulaşınca yapılmalıdır. Üçüncü ve dördüncü çapalamaya ise yabancı ot çıkış durumuna göre karar verilir.

Serada yetiştirilen domatesler genellikle sırık domatesler olduğu için ipe asılarak bitkinin sardırılması sağlanılır. Böylece domates bitkisine gereken destek verilmiş olur. Bu anlamda ipe alma oldukça önemlidir.

Domateste dengeli bitki büyümesi amacıyla budama yapılır. Koltuk altı budaması, uç alma budaması, çiçek seyreltmesi ve yaprak alma olmak üzere 4 tür budama çeşidi yapabilir.

Domateste doğal şartlarda böcek ve rüzgârla döllenme sağlanır. Ancak bu faktörlerin olmadığı serada bitki gelişim düzenleyiciler, vibrasyon veya bambus arısı kullanılır.

Domateste hasat tohum ekiminden 4-5 ay sonra meyvelerin kırmızı olduğu dönemde başlar ve tahmini 2 ay kadar devam eder. Meyveler salkımlardan el ya da makasla ayrılarak toplanılır.