Serada kavun nasıl yetiştirilir?

Ülkemiz kavun üretiminde Çin'den sonra dünyanın ikinci ülkesi olmaktadır. Serada kavun üretimi için tohum ekimi erken ilkbahar yetiştiriciliği için Kasım, ilkbahar yetiştiriciliği için Ocak ayı içinde yapılmalıdır. Kavunun kökleri çok hassastır ve çabuk kırılırlar bundan dolayı şaşırtma zordur. Tohumlar doğrudan viyollere ekilirler. Ekim sonrası tohumların üstü ince bir toprak tabakası ile kapatılmalıdır. Can suyu verilip üstü plastikle örtülmelidir. Çimlenme görülür görülmez plastik kaldırılmalıdır. Sağlıklı bir fide büyümesi için yeterince ışık, sıcaklık ve besin maddeleri olmalıdır.

Fide büyüme evresinde uygun sıcaklık 21 derecedir. Fazla güneşli havalarda gölgeleme yapılmalıdır. Sulama suyu ile birlikte suda kolay eriyen gübreler ve koruyucu ilaçlar da verilmelidir. Son senelerde hazır fide sektörü çok gelişmiştir. Üreticiler genelde yetiştiricilik için hazır fide tercih etmektedirler.

Sera hazırlığı: Fideleri seraya dikmeden önce sera toprağı dikime hazır hale getirilmelidir. Bir önceki yetiştirme döneminden kalan bitkiler sera toprağından uzaklaştırılır, sera toprağı sürülür, şeffaf plastik malçla kapatılarak solarizasyon işlemi yapılır. Örtü toprağın üzerinde tahmini 2 ay kadar kalır. Daha sonra plastik kaldırılarak sera toprağı sürülür, damla sulama boruları döşenir. Böylece sera toprağı dikime hazırlanır.

Dikim: Fideler ilk gerçek yaprakları çıktıktan sonra 90-50 cm şeklinde çift sıralı ya da 60-90 veya 60-100 cm aralıklarla dikilir. Serada erkenciliği sağlamanın püf noktası toprak malçlaması ve ısı perdesi yapılmasıdır. Malçlama işlemi ilk çapalama sonrasında fideler ipe alınmadan toprak yüzeyinin çok ince şeffaf plastikle kapatılması işlemine denir. Malçlamanın diğer bir faydası da yere değen meyvelerin bozulmasını engellemektir.

Sulama: Kavun büyüme ve meyvelerin olgunlaşma dönemlerinde bol suya ihtiyaç duyar. Yatay kökleri topraklarda 20-25 cm derinlikte yayıldığından bu tür topraklar daha sık sulanmalıdır. Ağır topraklarda ise fazla su tuttuğundan fazla su verilmesine gerek yoktur ve daha seyrek sulanmalıdır. Sulama sayısı toprak tipine, toprağın su tutma kapasitesine, topraktan kaybolan su miktarına, bitki büyümesi ve kök gelişmesiyle iklim koşullarına bağlı olarak değişir. Serada kavun yetiştirmede kullanılan sulama türü damla sulamadır.

Çapalama: İlk sulamadan sonra toprak tava gelince sıra arası ve sıra üzeri bitkiler 10-15 cm boya ulaştıklarında ilk kez çapa yapılarak bitkilerin boğazları doldurulur. Serada yabancı otlarla mücadele etmek ve toprağın havalandırılması için ara ara çapalama işlemi yapılmalıdır.

Askıya alma: Serada kavunlar askıya alarak yetiştirilmelidir. Bu şekilde yerden tasarruf sağlanarak hastalıklarla mücadele etmekte ve kaliteli ürün yetiştirmekte kolaylık sağlanır.

Budama: Kavunda budama koltuk alma ve sürgün ucu alma olarak yapılır. Koltuk alma budamasında amaç başlangıçta oluşan meyvelerin yere değmelerini önlemek ve aynı kalitede meyve oluşmasını sağlamaktır. Bitkilerin ana gövdesi üzerinde oluşan yan sürgünler bitkinin boyu 50 cm ye gelene kadar koltuğun dibinden gövdeye zarar vermeyecek şekilde tamamen alınır. Bundan sonra oluşan her koltuk sürgününde de bir meyve iki yaprak bırakılarak koltuk sürgünlerinin uç kısmı alınır. Bu işlem askı teline kadar devam eder.

Olgunlaşma ve hasat: Kavunda verim yetiştirme koşulları ve çeşide göre değişiklik gösterir. Meyve hasadı yetiştirme dönemi boyunca çeşitlere bağlı olarak değişmekle birlikte bir bitkiden 2-3 meyve olacak şekilde yapılabilir. Kavun meyveleri gerçek iriliklerine geldikten sonra olgunlaştıkça meyve ağırlaşır. Dip kısmında hafif bir yumuşama ve koku başlar. Kabuk rengi çeşide özgü rengini alır ve parlak hale gelir. Sabah erken saatlerde elle veya bıçakla hasat yapılır. Meyvenin sapıyla birlikte hasat edilmesi nakliye için önem taşır.