Soyanın tohumlarında yüzde 18-24 yağ, yüzde 36-40 protein bulunmaktadır. Bu
açıdan önemli bir baklagil bitkisi olmaktadır. Kullanım alanı çok çeşitlidir.
Daha çok yağ sanayiinde kullanılır. Tarlada kendinden sonra ekilen buğday ve
pamuk verimini büyük ölçüde artırır.
Soyanın en uygun gelişme ısısı 25-30 derecedir. Toprağın kumlu, tınlı,
organik madde açısından zengin olması önemlidir. Tozlu, çok kumlu ve kötü
drenajlı topraklarda yetişmemektedir. Soya için toprak pH'ı 6-6,5 arasında
olmalıdır.
Ekimi Nisan ortasından itibaren yapılabilir. Geciken ekimlerde hasat ve
kurutma problemi yaşanacağından erkenci çeşitler tercih edilmelidir. Ana ürün
ekiminde tarla tavındayken 20 cm derinlikte sürülür. 1-3 kat goble veya diskaro
çekilir, daha sonra sürgü çekilerek tarla ekime hazır hale gelir.
İkinci ürün soya tarımında iyi bir tohum yatağı hazırlanması için anız
aşağıdan biçilmiş ve sapları toplanmış olmalıdır. Buğday hasadı sonrasında
tarla sulanır. Toprak 10-15 cm derinlikte sürülür, diskaro çekilerek ekime
hazırlanır.
Klasik mibzerle ekim yapılacaksa gübre ekim öncesi son diskaro altına,
kombine mibzerle ekim yapılacaksa ekimle birlikte verilir. İlk gelişmeyi teşvik
için az miktarda azot verilir. Dekara verilen gübre miktarı 2,5 kilo saf azot
ve 6 kilo saf fosfordur.
Bir baklagil olduğundan dolayı soyanın tohumları bakteri ile aşılanarak
ekilmelidir. Üzerine 1 kilo bakteri serperek iyice karıştırıldıktan sonra tohum
ekime hazır hale getirilir. Çıkıştan 2-3 hafta sonra nodozite kontrolü yapılır.
Yumruların iç rengi pembe kırmızıysa bakterilerin faal olduğu, yeşil veya
siyahsa ölü olduğu anlaşılır. Bakteriler faal değilse 2-3 kilo saf azot gübre
olarak verilir.
Ekimi yapılacak soya tohumlarının çimlenme oranı yüzde 80 in üzerinde
olmalı, diğer çeşitlerle karıştırılmamalı, kuru ve çatlak cılız olmamalıdır.
Soya tarımında dekara atılacak tohum miktarı 8-10 kilo olmaktadır. Seyrek
ekimlerde biçerdöver kaybı artar. Sık ekimlerde ise yatma meydana gelebilir.
Ekim sıklığı ekim zamanı ve çeşide göre değişiklik gösterir. Ana ürün
ekimlerinde sıra arası 60 cm, sıra üzeri 3-5 cm olmaktadır. Erkenci çeşit ve
geciken ekimlerde sıra arası 40-50 cm, sıra üzeri 3-5 cm dir. Ekim kesinlikle
tavlı toprağa ve mibzerle yapılmalıdır. Ekim derinliği 3-4 cm olmalıdır.
Soya en fazla suya çiçeklenme ve baklaların oluşum sırasında ihtiyaç duyar.
Bitkinin su tüketimi toprak yapısı ve havanın sıcaklığına göre değişiklik
göstermektedir. İlk sulama biti boyu 8-10 cm olduğunda, ikinci su ilk
çiçeklenme görüldüğünde, üçüncü su baklalar şiştiğinde ve dördüncü su bundan
10-15 gün sonra yapılır. Yaprakların pörsümesi ve gelişimin durması susuzluk
belirtisidir.
Yabancı ot kontrolü ve çapalama yapılır. Ot öldürücü ilaçlar da
verilebilir.
Gelişimini tamamlayan soya bitkisi yavaş yavaş sararır. Hasat olgunluğuna
yaklaştığında tanedeki rutubet oranı düşmeye başlar. Hasat zamanının geldiği belli
olur. Hasat biçerdöverle yapılır. Gerekirse kurutması yapılır. Ürün hemen
pazara verilmeyecekse uygun depolarda saklanır.
Verim iyi bakım koşulları sağlandığında bir dekara ana üründe 300-400 kilo,
ikinci üründe 250-300 kilodur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme