Gypsophylla peyzaj bitkisi olarak, kesme çiçekçilikte ve
kuru çiçek olarak kullanılan bir bitkidir. Kuzey Amerika, Kafkasya, Sibirya,
Avrupa ve Türkiye'de yetişir. Karanfilgiller familyasından olan bu bitkini
yaklaşık olarak 80-90 kadar çeşidi mevcuttur. Bunlardan 50 kadar türü ülkemizde
yetişir. Gypsophylla kelimesi Yunanca ‘da kireç seven anlamına gelmektedir.
Gypsophylla'nın tohumlarından gıda endüstrisinde
yararlanılmaktadır. İlaç yapımında köklerinden elde edilen bazı maddeler
kullanılır. Gypsophylla halk arasında alçı otu, çöven otu, helvacı otu gibi
farklı isimlerle de bilinir.
Türkiye'de son senelerde Gypsophylla yetiştiriciliği
yapılmaktadır. İlk olarak İsrail'den anaç bitkiler getirilmiş ve Antalya'da
yetiştiriciliğe başlanmıştır. Bugünkü yazımızda Gypsophylla nasıl yetiştirilir
konusuna detaylı olarak yer vereceğiz.
Gypsophylla üretimi:
Gypsophylla üretimi için genellikle tohumdan üretim tercih
edilmez. Ancak bitkinin bir yıllık çeşitlerinde bu üretim şekline
başvurulabilir. Gypsophylla elegans türünde tohumlar direkt olarak yetiştirme
ortamına ekilir. Hesaplama 1000 bitki için 2 gram tohum olarak yapılır. Mart
ayında ekim yapılır. Haziran-temmuz aylarında Gypsophylla çiçeklenir.
Gypsophylla paniculata türünde tohumlar 15 derece sıcaklıkta yaklaşık 2-3
haftada çimlenir. Fideler 3-4 yapraklı olduklarında teker teker ufak saksılara
dikilirler. Daha sonra yeterli büyüklüğe ulaşan fideler yetiştirme yerlerine
dikilirler.
Gypsophylla yetiştiriciliğinde bir diğer üretim yöntemi ise
çeliklerle üretimdir. Çelikler alınırken büyüme noktalarının olmasına dikkat
edilmelidir. Çiçeklenme öncesinde çelik alınmalıdır. Bu çelikler 18 derece
sıcaklıkta 4 haftada köklenirler. Çeliklerin köklendirmesi için harç
hazırlanırken torf, perlit-kum karıştırılarak kullanılır. Gypsophylla çelikleri
için 8-10 cm boyunda üzerinde 6-8 yaprağın bulunduğu dallara öncelik
verilmelidir.
Gypsophylla fide bakımı:
Fide bakımı yapılırken dikime kadar fideler sulanırlar.
Fazla nem bitkiye zarar verebilir bundan dolayı havalandırma yapılmalıdır.
Ortaya çıkabilecek hastalık ve zararlılardan korunmak için iki haftada bir
Gypsophylla fideleri uygun ilaçlarla ilaçlanmalıdır.
Gypsophylla'nın toprak & gübre isteği:
Gypsophylla kireçli, kumlu tınlı, humuslu, geçirgen ve taban
suyu düşük topraklarda yetişir. Toprak derinliği fazla olmalıdır. (1-1,5 metre)
Toprak iyi işlenmeli ve drenaj iyi olmalıdır. pH seviyesi 6-8 olmalıdır.
Gypsophylla dikimi öncesinde toprak tahlili yapılır. Analiz
sonuçlarına göre gübreleme yapılır. Genellikle dekara 10-20 ton ahır gübresi ve
30 kilo kompoze gübre verilir. Eğer kireç açısından toprak yetersizse dekara
250-500 kilo kalsiyum karbonat verilir. Gübreleme sonrasında toprağın sterilize
edilmesi ve uygun bekleme süresine uyulması gerekir.
Gypsophylla'nın dikim zamanı
Dikim mesafesi bitkinin çeşidine göre değişiklik gösterse de
genellikle metrekareye 3-3,5 adet olmaktadır. Işıktan iyi yararlanmalarını
sağlamak için üçgen şekilli dikim tercih edilmelidir. Dikim sırasında kök
boğazlarının toprağın altında kalmamasına özen gösterilir.
Gypsophylla'nın dikim zamanı ürünün alınmak istendiği zamana
göre değişiklik gösterecektir. İdeal olan 20 Ağustos’tan itibaren eylül ayının
sonuna kadar devam eden zaman diliminde dikim yapılmasıdır.
Gypsophylla'nın sıcaklık isteği
gelişmenin sürdüğü dönemde düşük sıcaklıklar ve kısa gün,
çiçeklenme döneminde ise kısmen daha yüksek sıcaklık ve daha uzun gün olmalıdır.
İlkbaharda sıcaklığın 10-12 derece olması gerekir. Yazın ortam sıcaklığı 20-22
dereceye çıktığı dönemde havalandırma sağlanmalıdır. Kışın verimin iyi olması
için sera ışıklandırılmalı ve ısıtılmalıdır. İdeal gece sıcaklığının kışın şu
şekilde olması gerekir; Ocak 8-10 derece, Şubat 10-12 derece, Mart 12-15
derece. İlkbaharda yeni dikilen fidelerin ilk 3 hafta süresince sıcaklığı gece
8-12 derece sonralarda 15-17 derece olmalıdır.
Gypsophylla'nın ışık isteği
Uzun gün bitkisi olan Gypsophylla'nın tomurcukları Mart'ta
oluşur. Bitkinin büyüme dönemindeki gün uzunluğu 10-12 saat, tomurcuklanma
döneminde 13 saat olmalıdır. Gün uzunluğu Gypsophylla'yı olumlu etkiler.
Kışın yapılan yetiştiricilikte Ocak'tan başlayarak ilave
ışıklandırma yapılmalıdır. Yaprak sayısı 7-8olduğunda ışıklandırma yapılmaya
başlanabilir. Metrekareye genellikle 15 watt ışık verilir.
Nem & Havalandırma:
Nemin yüzde 70 oranında olması gerekir. daha yüksek oranda
nem hastalıkların oluşumuna önayak olabilir. Gypsophylla yetiştiriciliği yapılan
seralar iyi havalandırılmalıdır. Nem artarsa mantarı hastalıklar ortaya
çıkabilir.
Gypsophylla'nın su isteği
Gypsophylla aşırı su sevmez. Fide döneminde kısa aralıklarla
yağmurlama şeklinde sulama yapılır. Gelişme dönemi sonrasında bitki susuzluğa
dayanıklıdır. İyi bir verim için düzenli sulama şarttır. Aşırı sulama
yapılmamalıdır, aksi halde yetersiz dallanma ortaya çıkabilir. Çiçeklerin kesiminden
1 hafta öncesinde sulama durdurulmalıdır.
Gübreleme nasıl yapılır:
Bitkinin aşırı gübreye ihtiyacı olmaz. verim için dikimin 1
ay sonrasında gübrelemeye başlanmalıdır. Potasyumlu gübreler ihmal
edilmemelidir. bor eksikliği çiçek dökümüne neden olacağından bor içerikli
gübreler de verilmelidir. Budama öncesinde gübreleme yapılmaz, sonrasında ilk
filizler görüldüğünde gübrelemeye başlanmalıdır. Gypsophylla çiçeklenmesinin
son döneminde gübre vermeyi durdurmak gerekir.
Gypsophylla'nın hastalık ve zararlıları:
Bitkinin yaprak leke hastalığı, kök yanıkları, kurşuni küf
hastalığı gibi hastalıkları ve thripsler, kırmızı örümcek ve yeşil kurt gibi
zararlıları ortaya çıkabilir. Yetiştirme koşullarına uyulmalı ve uygun
ilaçlarla ilaçlama yapılmalıdır.
Yabancı otlarla mücadele:
Yabancı otlarla mücadele için çapalama yapılmalıdır. Diğer
yöntemlerle de otlar yok edilebilir.
Gypsophylla'nın budanması:
Bitki budama yapılmadan da sürgün verir. iyi bir verim için
20 Ağustos ile 20 Eylül arası budama yapılmalıdır. Çiçeklenme sonrasında ana
dallar kök boğazının 2,5-5 cm üstünden kesilmelidir.
Gypsophylla'nın hasadı:
Hasat bitkide çiçeklenme yüzde 35-40 olduktan sonra başlar.
Tüm bitkiler aynı anda hasat edilmez. Bundan dolayı Gypsophylla hasadı kolay
olmamaktadır. Çiçekli dallar 40-70 cm uzunluğunda kesilerek her 5 daldan bir
buket yapılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme