Gypsophylla Nasıl Yetiştirilir?

Gypsophylla peyzaj bitkisi olarak, kesme çiçekçilikte ve kuru çiçek olarak kullanılan bir bitkidir. Kuzey Amerika, Kafkasya, Sibirya, Avrupa ve Türkiye'de yetişir. Karanfilgiller familyasından olan bu bitkini yaklaşık olarak 80-90 kadar çeşidi mevcuttur. Bunlardan 50 kadar türü ülkemizde yetişir. Gypsophylla kelimesi Yunanca ‘da kireç seven anlamına gelmektedir.

Gypsophylla'nın tohumlarından gıda endüstrisinde yararlanılmaktadır. İlaç yapımında köklerinden elde edilen bazı maddeler kullanılır. Gypsophylla halk arasında alçı otu, çöven otu, helvacı otu gibi farklı isimlerle de bilinir.

Türkiye'de son senelerde Gypsophylla yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlk olarak İsrail'den anaç bitkiler getirilmiş ve Antalya'da yetiştiriciliğe başlanmıştır. Bugünkü yazımızda Gypsophylla nasıl yetiştirilir konusuna detaylı olarak yer vereceğiz.

Gypsophylla üretimi:

Gypsophylla üretimi için genellikle tohumdan üretim tercih edilmez. Ancak bitkinin bir yıllık çeşitlerinde bu üretim şekline başvurulabilir. Gypsophylla elegans türünde tohumlar direkt olarak yetiştirme ortamına ekilir. Hesaplama 1000 bitki için 2 gram tohum olarak yapılır. Mart ayında ekim yapılır. Haziran-temmuz aylarında Gypsophylla çiçeklenir. Gypsophylla paniculata türünde tohumlar 15 derece sıcaklıkta yaklaşık 2-3 haftada çimlenir. Fideler 3-4 yapraklı olduklarında teker teker ufak saksılara dikilirler. Daha sonra yeterli büyüklüğe ulaşan fideler yetiştirme yerlerine dikilirler.

Gypsophylla yetiştiriciliğinde bir diğer üretim yöntemi ise çeliklerle üretimdir. Çelikler alınırken büyüme noktalarının olmasına dikkat edilmelidir. Çiçeklenme öncesinde çelik alınmalıdır. Bu çelikler 18 derece sıcaklıkta 4 haftada köklenirler. Çeliklerin köklendirmesi için harç hazırlanırken torf, perlit-kum karıştırılarak kullanılır. Gypsophylla çelikleri için 8-10 cm boyunda üzerinde 6-8 yaprağın bulunduğu dallara öncelik verilmelidir.

Gypsophylla fide bakımı:

Fide bakımı yapılırken dikime kadar fideler sulanırlar. Fazla nem bitkiye zarar verebilir bundan dolayı havalandırma yapılmalıdır. Ortaya çıkabilecek hastalık ve zararlılardan korunmak için iki haftada bir Gypsophylla fideleri uygun ilaçlarla ilaçlanmalıdır.

Gypsophylla'nın toprak & gübre isteği:

Gypsophylla kireçli, kumlu tınlı, humuslu, geçirgen ve taban suyu düşük topraklarda yetişir. Toprak derinliği fazla olmalıdır. (1-1,5 metre) Toprak iyi işlenmeli ve drenaj iyi olmalıdır. pH seviyesi 6-8 olmalıdır.

Gypsophylla dikimi öncesinde toprak tahlili yapılır. Analiz sonuçlarına göre gübreleme yapılır. Genellikle dekara 10-20 ton ahır gübresi ve 30 kilo kompoze gübre verilir. Eğer kireç açısından toprak yetersizse dekara 250-500 kilo kalsiyum karbonat verilir. Gübreleme sonrasında toprağın sterilize edilmesi ve uygun bekleme süresine uyulması gerekir.

Gypsophylla'nın dikim zamanı

Dikim mesafesi bitkinin çeşidine göre değişiklik gösterse de genellikle metrekareye 3-3,5 adet olmaktadır. Işıktan iyi yararlanmalarını sağlamak için üçgen şekilli dikim tercih edilmelidir. Dikim sırasında kök boğazlarının toprağın altında kalmamasına özen gösterilir.

Gypsophylla'nın dikim zamanı ürünün alınmak istendiği zamana göre değişiklik gösterecektir. İdeal olan 20 Ağustos’tan itibaren eylül ayının sonuna kadar devam eden zaman diliminde dikim yapılmasıdır.

Gypsophylla'nın sıcaklık isteği

gelişmenin sürdüğü dönemde düşük sıcaklıklar ve kısa gün, çiçeklenme döneminde ise kısmen daha yüksek sıcaklık ve daha uzun gün olmalıdır. İlkbaharda sıcaklığın 10-12 derece olması gerekir. Yazın ortam sıcaklığı 20-22 dereceye çıktığı dönemde havalandırma sağlanmalıdır. Kışın verimin iyi olması için sera ışıklandırılmalı ve ısıtılmalıdır. İdeal gece sıcaklığının kışın şu şekilde olması gerekir; Ocak 8-10 derece, Şubat 10-12 derece, Mart 12-15 derece. İlkbaharda yeni dikilen fidelerin ilk 3 hafta süresince sıcaklığı gece 8-12 derece sonralarda 15-17 derece olmalıdır.

Gypsophylla'nın ışık isteği

Uzun gün bitkisi olan Gypsophylla'nın tomurcukları Mart'ta oluşur. Bitkinin büyüme dönemindeki gün uzunluğu 10-12 saat, tomurcuklanma döneminde 13 saat olmalıdır. Gün uzunluğu Gypsophylla'yı olumlu etkiler.

Kışın yapılan yetiştiricilikte Ocak'tan başlayarak ilave ışıklandırma yapılmalıdır. Yaprak sayısı 7-8olduğunda ışıklandırma yapılmaya başlanabilir. Metrekareye genellikle 15 watt ışık verilir.

Nem & Havalandırma:

Nemin yüzde 70 oranında olması gerekir. daha yüksek oranda nem hastalıkların oluşumuna önayak olabilir. Gypsophylla yetiştiriciliği yapılan seralar iyi havalandırılmalıdır. Nem artarsa mantarı hastalıklar ortaya çıkabilir.

Gypsophylla'nın su isteği

Gypsophylla aşırı su sevmez. Fide döneminde kısa aralıklarla yağmurlama şeklinde sulama yapılır. Gelişme dönemi sonrasında bitki susuzluğa dayanıklıdır. İyi bir verim için düzenli sulama şarttır. Aşırı sulama yapılmamalıdır, aksi halde yetersiz dallanma ortaya çıkabilir. Çiçeklerin kesiminden 1 hafta öncesinde sulama durdurulmalıdır.

Gübreleme nasıl yapılır:

Bitkinin aşırı gübreye ihtiyacı olmaz. verim için dikimin 1 ay sonrasında gübrelemeye başlanmalıdır. Potasyumlu gübreler ihmal edilmemelidir. bor eksikliği çiçek dökümüne neden olacağından bor içerikli gübreler de verilmelidir. Budama öncesinde gübreleme yapılmaz, sonrasında ilk filizler görüldüğünde gübrelemeye başlanmalıdır. Gypsophylla çiçeklenmesinin son döneminde gübre vermeyi durdurmak gerekir.

Gypsophylla'nın hastalık ve zararlıları:

Bitkinin yaprak leke hastalığı, kök yanıkları, kurşuni küf hastalığı gibi hastalıkları ve thripsler, kırmızı örümcek ve yeşil kurt gibi zararlıları ortaya çıkabilir. Yetiştirme koşullarına uyulmalı ve uygun ilaçlarla ilaçlama yapılmalıdır.

Yabancı otlarla mücadele:

Yabancı otlarla mücadele için çapalama yapılmalıdır. Diğer yöntemlerle de otlar yok edilebilir.

Gypsophylla'nın budanması:

Bitki budama yapılmadan da sürgün verir. iyi bir verim için 20 Ağustos ile 20 Eylül arası budama yapılmalıdır. Çiçeklenme sonrasında ana dallar kök boğazının 2,5-5 cm üstünden kesilmelidir.

Gypsophylla'nın hasadı:

Hasat bitkide çiçeklenme yüzde 35-40 olduktan sonra başlar. Tüm bitkiler aynı anda hasat edilmez. Bundan dolayı Gypsophylla hasadı kolay olmamaktadır. Çiçekli dallar 40-70 cm uzunluğunda kesilerek her 5 daldan bir buket yapılır.