Kereviz (Apium graveolens)

Kereviz maydanozgiller familyasından olan iki yıllık otsu bitkidir. Birinci yıl kök ve yaprak oluşur, ikinci yıl ise çiçeklenip tohum bağlar. Kerevizin yeşil yaprakları gastronomide yemeklerin tat ve kokusunu iyileştirmek için ve konserve yapımında kullanılır.

Kereviz bitkisinin çeşitli kısımlarından taze veya kurutulmuş olarak yararlanılır. Çeşitli türlerinin mevcut olması yıl boyu yetiştiriciliğin yapılmasına olanak sağlar. Kereviz pişmiş ya da çiğ olarak çeşitli yemeklere katkı olarak kullanılır. Kış mevsiminin başlıca yeşilliği sayılır.

Kök kerevizin içeriğinde yüzde 1,3 azot vardır. Az miktarda mannit alkolü ve apinin glikoziti bulunmuştur. Kökünde C vitamini yapraklarında ise C vitamininin yanı sıra karoten vardır. Kereviz yalnızca hoş kokusu ile değil, içeriğindeki vitamin, mineral ve şekerlerin olması ile de farklı yere sahiptir. Kerevizin yapraklarında yüzde 0,1, kökünde yüzde 0,09, tohumlarında ise yüzde 2,4-3 uçucu yağ bulunur. Uçucu yağın başlıca elemanları d-limonen, d-selinen, alkol ve uçucu yağ karışımı, sedanolid, sedanon asidi, palmitin asidi ve fenoldan oluşur. Tohumlarda ayrıca yüzde 18 yağ vardır. Yağın içeriğinde petrozelin, petrozelaidin, olein, linolik asit mevcuttur. Kerevizin içeriğinde asparagin ve tirozin amin asitleri bulunur.

Kerevizin vatanı Akdeniz ülkeleridir. Yabani olarak Batı Avrupa, Asya, Hindistan, Kuzey ve güney Amerika, Güney Avrupa'da yetişir. Haziran-Temmuz aylarında çiçeklenir ve Temmuz-Ağustos aylarında meyve verir. Kereviz doğada başlıca olarak düzlüklerde, deniz kıyılarında, kumluklarda, bataklıklarda, kuyu kenarlarında yetişir.

Kerevizin tüm kısımları tedavi edici özelliklere sahiptir. Kereviz iştah açıcıdır, mide hormonunun salgılanmasını artırır, antiseptik özelliğinden dolayı yara iyileştiricidir. Mide ve 12 parmak bağırsak rahatsızlıkları olan hastaların bitkiden yeni toplanmış, pişirilmiş veya turşusu yapılmış halde tüketmeleri önerilir. Kerevizin içeriğindeki maddeler organizmadan zararları tuzların ihraç edilmesinde önemli rol oynuyor. Bunun dışında gut, romatizma, artrit, idrar, böbrek, akciğer ve başka rahatsızlığı olan kişilerin beslenmelerinde bol miktarda kereviz tüketmeleri gerekir. Kerevizin uyku sorunları ve sinir sistemi rahatsızlıklarına iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bundan dolayı bu hastalığı olan kişilere doktorlar tarafından kereviz önerilmektedir.