-- Sponsorlu bağlantılar --
Maydanozgiller familyasından bir yıllık bir bitkidir. Kişniş
bitkisi kök boğazı etrafında birbirine yakın yoğun, ama sırayla dizilmiş yaprak
grupları oluşturur. Çabuk yetişen çeşitleri zayıf, geç yetişenler ise güçlü
yapraklar oluşturur. Bitkisi silindirik, üzeri kaburgalı, toprak yüzeyinde düz
duran veya krank boğumlu, eğik gövdelidir.
Yüksekliği koşullara bağlı olarak 130 cm ve daha fazla
olabilir. Ufak tefek, iki eşeyli çiçekleri bileşik şemsiye şeklinde gövdesinin
başında yer alır. Çiçekleri ilk önce basit şemsiyeli, sonra ise 3-5.
sıralarında gövde ve dalların uçlarında bulunan bileşik şemsiye oluşturur. Pedal
yaprakları 5 adet, birbirinden aralıklıdır. Çiçek yapraklarından açık-pembe
renkli olanlar yaygındır.
Tohumları kürevi dikdörtgen-yuvarlak şekilli olup iki tohumluktan
oluşur. Tohumlarının çapı 2-7 mm arasında değişir ve 1000 âdeti 4,5-7,0
gramdır. İkili tohumdan oluşan meyveleri Ağustos-Eylül aylarında yetişir. Mis
gibi bir koku taşır.
Kişnişin vatanı Akdeniz'dir. Küçük alanlarda kişniş önceden
hazırlanmış yuvalara el ile veya makineyle serpme yöntemiyle serpilir. Geniş
alanlarda tohum traktöre katılan sepici makinelerle 4-6 sıralı şerit yöntemi
ile serpilir. Sıra üzeri 29 cm, sıra araları ise 60-70 cm tutulur. Yıl boyu
kesintisiz ürün almak için kişniş tohumu Şubat ayının ikinci yarısı martın
öncesinden başlayarak Ekim sonuna kadar her 10-15 günde bir serpilir. Erken
ilkbaharda ürün almak için kişniş tohumunu Kasım ayının ikinci yarısı ve Aralık
ayında da ekmek gerekir.
Kişnişin meyvesinde 1% kadar uçucu yağı,% 10'a kadar yağ ve
%10 - 16 protein maddeleri vardır. Kişnişin meyvelerinden alınan uçucu yağı hoş
kokuya sahiptir.
Kişnişin meyveleri iştah açıcı ve sindirim sürecini
iyileştiren ilaç olarak kabul edilir. Kişnişin yağından birçok ilaçların
terkibinde, meyvelerinden ise çeşitli gıda ürünlerine hoş koku verici madde
olarak yaygın yararlanılıyor. Ayrıca, kişniş meyvelerinden kronik mide bağırsak
hastalıklarında iltihabı giderici ve midenin sindirim sürecini iyileştiren bir
araç olarak çay demleyip içilir.
Kişnişten hazırlanan çay aşağıdaki gibidir:
Kurutulmuş kişniş meyvelerinden 2 çorba kaşığı alıp 0,5
litrelik çaydanlığa konur, üzerine 0,5 l kaynar su ilave edip 30 dakika zayıf
yanan ateşte demlenir, sonra da günde 3 kez yemekten sonra yarım bardak içilir.
Kişniş çok değerli bitkidir. Meyvelerinin mide bağırsak ve böbrek
hastalıklarında, ayrıca safra kesesinin iltihabında çok önemli tedavi edici
önemi vardır.
Kişniş ülkemizde eskiden beri yetiştirilen kokulu sebze, hem
de ilaç bitkisidir. Kişnişin meyvesinden kokulu baharat olarak, aynı zamanda
çocuklarda sık sık meydana gelen karın ağrılarında yararlanılır. Bu amaçla
kişnişin meyvelerini nane yaprağı ile karıştırıp çay hazırlayıp çocuklara
içirirler.
İlaç amacıyla kişnişin meyvelerini yetiştiği dönemde
toplayıp, sonra açık havada kuruturlar. Kurutulmuş meyveleri torbalara
doldurup, havası kuru yerde muhafaza ederler.
-- Sponsorlu Bağlantılar --
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder