Roka veya ızgın Brassicaceae familyasından bir yıllık otu
bir bitkidir. 30-60 cm boylanabilmektedir. Yabani halde Kuzey Afrika, Güney ve
Orta Avrupa'da, Anadolu'da Orta Asya ve Hindistan'da yetişir. Günümüzde başta Venedik
İtalya olmak üzere birçok yerde kültürü yapılır. Roka Kuzey Avrupa ve Kuzey
Amerika gibi, Akdeniz iklimi ile karşılaştırıldığında yeterince sert iklime
sahip olan yerlerde kök salmıştır. Kuru, gevşek topraklar da yetişir. Çiçekleri
sarı ve mor damarlıdır. Mayıs-Temmuz döneminde çiçeklenir. Meyvesi
Mayıs-Haziran aylarında olgunlaşır.
Rokanın tohumlarında yüzde 1 oranında uçucu yağ bulunur.
Ayrıca yağ, linolenik, linoleik, oleik ve diğer asitler, steroidler
(p-sitosterol, kompesterin ve diğer), tiyoglokatlar ihtiva eder. Bitkinin
toprak üstü kısmı, idrar söktürücü, anti bakteriyel, süt yapıcı ve sindirimi
iyileştirici özelliklere sahiptir.
Roka Roma İmparatorluğu'nda afrodizyak olarak kabul
edilirdi. O dönemlerden beri Akdeniz’de yetiştirilir. 1900'lerde kadar büyük
ölçüde yabani halde yetişen roka toplanırdı, büyük ölçekte roka ekilmezdi ve
üzerinde pek bilimsel çalışma yapılmamıştı.
Zengin, baharatlı bir tadı vardır. Temelde salatalarda, et
yemekleri ve makarnalarda bir sebze takviyesi olarak kullanılır. Slovenya kıyı
kesiminde, özellikle Koper'de, peynirin içine ilave edilir. İtalya'da,
genellikle pizza yapımında kullanılır. (Çoğunlukla piştikten hemen sonra
üzerine eklenerek kullanılır). Ayrıca pesto sosunda fesleğen yerine veya onunla
birlikte kullanılır. Birçok ülkede genç sürgün ve yaprakları yenilir.
Yaprakları yemeklerin yanında salata gibi sunulur. Sapları taze halde
tüketilir. Hindistan'da tohumları cilt rahatsızlıklarında kullanılır. Taze
sıkılmış suyu yaralarda, çillerde ve nasırlarda kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder