Tonka fasulyesi Fabaceae familyasının bir üyesidir. Tıpta ve
diğer endüstrilerde kullanılan kumarin maddesi tarihte ilk defa tonka
fasulyesinin hoş kokulu tohumlarından elde edilmiş ve bitkinin adını almıştır.
Bitki günümüzde Güney Amerika'nın tropikal bölgelerinde özellikle Bolivya,
Brezilya, Guyana, Peru ve Venezuela'da yetişmektedir. Latince ismi Dipteryx
odorata olarak bilinir, ayrıca Coumarouna odorata, Coumarouna tetraphylla,
Dipteryx tetraphylla eşanlamlılarıdır.
Tonka fasulyesinin meyvesinin içinde bir adet 3-4 cm
uzunluğunda ve 1 eninde siyah buruşuk tohumu bulunur. Tohumun vanilya, badem,
tarçın ve karanfili andıran çok hoş bir kokusu vardır ve tonka fasulyesi,
kumaruna, sumbar, sarrapia, Tagua gibi çeşitli isimler altında satışı yapılmaktadır.
Bu fasulye sık olarak erkek parfümlerinin içeriğinde
kullanılır. Pipo tütünü ve tütsülerde aromatize edici etkisinden yararlanılır.
Güney Amerika'da bitkinin şifa gücü olduğuna, hastalıklardan koruyup iyi şans
getirdiğine inanılır.
Kokusu vanilyayı andırdığından kumarin içeriği gerçek
vanilya yerine kullanılır ve bu amaçla üretilen ürüne Meksika vanilyası adı
verilir. Baharat olarak küçük miktarlarda kek ve pastalara da tonka fasulyesi
ilave edilir. Ayrıca sütte pişirilen fasulyelere rom ekleyerek tatlı yapımında
kullanıyorlar.
Tonka fasulyesinin içeriğinde yer alan kumarinin onkogen
etkileri olduğu ileri sürülmüştür ve bundan dolayı bazı ülkelerde gıda maddesi
olarak kullanımı yasaklanmıştır.
1981 yılında, Almanya'da, bitkinin gıda ürünlerinin
üretiminde kullanılması tamamen yasaklanmıştı. 1991 yılından bu yana, bu yasak
kısmen kaldırıldı, ama kg başına 2 mg olarak kullanımına sınırlama getirildi.
Kumarin tıpta da antikoagülan olarak kullanılır. Ancak
yüksek dozlarda alımı ölüm nedeni olabilir. Ayrıca dikkatli olarak kalp
düzenleyici olarak kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder